Το μάθημα αποσκοπεί στην κατανόηση της ιστορικότητας της τέχνης, καθώς και στην ανάδειξη της πολλαπλότητας και της διαφορετικότητας των τρόπων με τους οποίους η ιστορία αποτυπώνεται και γίνεται υλικό της εικαστικής έκφρασης.
Με γνώμονα ότι κάθε έργο τέχνης είναι ένα πεδίο στο οποίο συνυπάρχουν ποικίλες ιδεολογικές, πολιτικές και κοινωνικοπολιτισμικές παράμετροι, ξεκινάμε με τις οριοθετήσεις και τις μετατοπίσεις της «ιστορικής ζωγραφικής» από την Αναγέννηση έως σήμερα.
Στη συνέχεια, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον 20ο αι.
Συγκεκριμένα, θα εξετάσουμε καλλιτεχνικά κινήματα και συλλογικότητες που όχι απλά επαναπροσέγγισαν το μορφοπλαστικό λεξιλόγιο της τέχνης, αλλά κατέθεσαν λόγο πολιτικό και άσκησαν με το έργο τους κριτική στη σύγχρονή τους ιστορική πραγματικότητα.
Θα μας απασχολήσει, ακόμη, η πολιτιστική πολιτική του Γ΄Ράιχ, η επίθεση, δηλαδή, που εξαπέλυσε το εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς στη μοντέρνα τέχνη και η προσπάθεια επιβολής ενός αισθητικού αφηγήματος που θα εξυπηρετούσε τα φυλετικά του ιδεολογήματα.
Θα γίνουν αναφορές σε εκθέσεις-σταθμούς του 20ου αι. για να διαπιστωθούν οι πολιτικές και ιδεολογικές διαστάσεις της δημόσιας παρουσίασης της τέχνης και η κατά περίπτωση ιδεολογική εργαλειοποίησή της.
Θα μελετηθεί το έργο Γερμανών καλλιτεχνών που, μετά τον Β’ ΠΠ, πρότειναν τρόπους διεργασίας του επώδυνου παρελθόντος, καθώς επίσης σύγχρονες καλλιτεχνικές πρακτικές που, χρησιμοποιώντας υλικό της ιστορίας και ιστοριογραφικά εργαλεία, πραγματεύονται το παρελθόν, το τραύμα και την ακρότητα, ενώ, ταυτόχρονα, συνθέτουν τόπους συμβολικής δικαιοσύνης, ιστορικής ενσυναίσθησης και συμφιλίωσης.
Ο ρόλος των μνημείων στη συγκρότηση της Δημόσιας ιστορίας και οι αφηγήσεις των έργων τέχνης στον δημόσιο θεσμικό χώρο θα μας απασχολήσουν μέσα από εμβληματικά παραδείγματα.
Θα εξεταστούν σύγχρονες θεωρίες και μουσειακές εκπαιδευτικές πρακτικές που στοχεύουν στην ανάπτυξη κριτικών ιστορικών δεξιοτήτων και την εμπέδωση της συλλογικής αυτογνωσίας, της εμπιστοσύνης και της αλληλοαποδοχής.
ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Διαλέξεις
Ομαδικές συζητήσεις
Εργαστήρια ανάλυσης έργων τέχνης
Επισκέψεις σε ψηφιακά μουσεία
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Προφορική εξέταση (50%)
Παρουσίαση μικρής εργασίας- πρότζεκτ στα μαθήματα (30%)
Συμμετοχή σε συζητήσεις (20%)
Με γνώμονα ότι κάθε έργο τέχνης είναι ένα πεδίο στο οποίο συνυπάρχουν ποικίλες ιδεολογικές, πολιτικές και κοινωνικοπολιτισμικές παράμετροι, ξεκινάμε με τις οριοθετήσεις και τις μετατοπίσεις της «ιστορικής ζωγραφικής» από την Αναγέννηση έως σήμερα.
Στη συνέχεια, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον 20ο αι.
Συγκεκριμένα, θα εξετάσουμε καλλιτεχνικά κινήματα και συλλογικότητες που όχι απλά επαναπροσέγγισαν το μορφοπλαστικό λεξιλόγιο της τέχνης, αλλά κατέθεσαν λόγο πολιτικό και άσκησαν με το έργο τους κριτική στη σύγχρονή τους ιστορική πραγματικότητα.
Θα μας απασχολήσει, ακόμη, η πολιτιστική πολιτική του Γ΄Ράιχ, η επίθεση, δηλαδή, που εξαπέλυσε το εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς στη μοντέρνα τέχνη και η προσπάθεια επιβολής ενός αισθητικού αφηγήματος που θα εξυπηρετούσε τα φυλετικά του ιδεολογήματα.
Θα γίνουν αναφορές σε εκθέσεις-σταθμούς του 20ου αι. για να διαπιστωθούν οι πολιτικές και ιδεολογικές διαστάσεις της δημόσιας παρουσίασης της τέχνης και η κατά περίπτωση ιδεολογική εργαλειοποίησή της.
Θα μελετηθεί το έργο Γερμανών καλλιτεχνών που, μετά τον Β’ ΠΠ, πρότειναν τρόπους διεργασίας του επώδυνου παρελθόντος, καθώς επίσης σύγχρονες καλλιτεχνικές πρακτικές που, χρησιμοποιώντας υλικό της ιστορίας και ιστοριογραφικά εργαλεία, πραγματεύονται το παρελθόν, το τραύμα και την ακρότητα, ενώ, ταυτόχρονα, συνθέτουν τόπους συμβολικής δικαιοσύνης, ιστορικής ενσυναίσθησης και συμφιλίωσης.
Ο ρόλος των μνημείων στη συγκρότηση της Δημόσιας ιστορίας και οι αφηγήσεις των έργων τέχνης στον δημόσιο θεσμικό χώρο θα μας απασχολήσουν μέσα από εμβληματικά παραδείγματα.
Θα εξεταστούν σύγχρονες θεωρίες και μουσειακές εκπαιδευτικές πρακτικές που στοχεύουν στην ανάπτυξη κριτικών ιστορικών δεξιοτήτων και την εμπέδωση της συλλογικής αυτογνωσίας, της εμπιστοσύνης και της αλληλοαποδοχής.
ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Διαλέξεις
Ομαδικές συζητήσεις
Εργαστήρια ανάλυσης έργων τέχνης
Επισκέψεις σε ψηφιακά μουσεία
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Προφορική εξέταση (50%)
Παρουσίαση μικρής εργασίας- πρότζεκτ στα μαθήματα (30%)
Συμμετοχή σε συζητήσεις (20%)
- Διδάσκων: ΑΝΝΑ ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΜΠΟΥΚΗ